Przygotowanie środowiska lokalnego do realizacji stron WWW oraz zapoznanie z serwerem WWW na Wydziale.
Tematyka zajęć:
Środowisko programistyczne: program WinSCP i edytor PsPad
Pierwszy plik html, walidacja, polskie znaki
Konfiguracja połączenia z serwerem - program WinSCP
Elementy HTML umożliwiające wprowadzenie podstawowego tekstu
Tworzenie tabeli w HTML
Dodatkowe elementy formatujące tekst w ramach stron WWW
Nawigacja w ramach dokumentów HTML
Środowisko programistyczne: program WinSCP i edytor PsPad
Propozycja środowiska do realizacji zdalnych zajęć z technik internetowych. W ramach zajęć będziemy tworzyć pliki
w standardzie języka html, styli css, języka JavaScript oraz skryptów php które wymagają odpowiednich edytorów programistycznych.
Pliki po utworzeniu należy przesłać na serwer WWW, który je będzie udostępniał.
Propozycja środowiska lokalnego do realizacji zajęć:
odpowiedni katalog w systemie lokalnym,
katalog z oprogramowaniem,
katalog z tworzonymi plikami html, css, w języku JavaScript czy php,
wymagane oprogramowanie: narzędzie do zarządzania plikami, edytor i program umożliwiający transfer plików.
Tworzymy w środowisku lokalnym katalog "SPN2023_TI" oraz w nim dwa podkatalogi:
katalog: "software"
katalog: "serwer_www"
Program FreeCommander - umożliwia nawigację pomiędzy plikami w lokalnym systemie plików (system Windows).
Program rozpakujemy do katalogu "software/freecommander"
Program WinSCP - umożliwia przesyłanie danych pomiędzy komputerem lokalnym
i zdalnym z wykorzystaniem transmisji szyfrowanej. Program umożliwia nawigację pomiędzy plikami w systemie zdalnym ich
edycję oraz zarządzanie ich własnościami. W ramach tego punktu zainstalujemy program WinSCP.
Przykładowa struktura plików utworzona w ramach powyższych punktów zaostała przedstawiona na rys.1.
Rys.1 Struktura katalogów w do realiazacji zadań z laboratorium.
Pierwszy plik html, walidacja, polskie znaki
Prosta strona WWW - wymagane elementy - edytor PsPad, plik zapisujemy w katalogy "SPN2023_TI/serwer_www"
<!doctype html>
<html lang="pl">
<head>
<meta charset="UTF-8">
<title>Skrypt 1</title>
</head>
<body>
<p>To jest pierwszy skrypt.</p>
</body>
</html>
Walidacja dokumentów HTML w serwisie W3Validator, znaczenie elementu doctype.
Link do strony: http://validator.w3.org/
Na rys.2 przedstawiono walidację dokumentu w walidatorze W3C w zakładce - kod źródłowy.
Rys.2 Walidacja dokumentu HTML.
Polskie znaki w dokumentach HTML - ( kodowanie Windows-1250, ISO-8859-2 i UTF-8)
Element <meta /> opisujący standard kodowania w dokumencie WWW.
W wersji HTML5 - <meta charset="ISO-8859-2" />.
Tablica kodowania polskich znaków
Standard
Ą
Ć
Ę
Ł
Ń
Ó
Ś
Ż
Ź
Windows-1250
165
198
202
163
209
211
140
143
175
ISO-8859-2
161
198
202
163
209
211
166
172
175
Standard
ą
ć
ę
ł
ń
ó
ś
ż
ź
Windows-1250
185
230
234
179
241
243
156
159
191
ISO-8859-2
177
230
234
179
241
243
182
188
191
Kodowanie UTF-8 - w tym standardzie znaki nie mają stałej długości bitów ale przyjmują od 1 do 6 bajtów. Kodowanie UTF-8 jest
kompatybilne z ASCII - pierwsze znaki Unicode czyli 127 znaków tabeli ASCII koduje się jedno-bajtowo. Reszta jest zapisywana
kolejno dwu, trzema, czterema, pięcioma i sześcioma bajtami. UTF-8 jest najbardziej ekonomicznym i najpopularniejszym ze sposobów
zapisu wartości liczbowej z tablicy Unicode do postaci bitowej.
Konfiguracja połączenia z serwerem - program WinSCP
Na początek początek konfiguracja połączenia z serwerem Orion na wydziale z wykorzystaniem programu WinSCP.
Uruchamiamy program i otrzymujemy ekran przedstawiony na rys.3.
Rys.3 Program WinSCP - ekran startowy.
W kolejnym punkcie dodajemy serwer zdalny, na którym będziemy umieszczać pliki utworzone w ramach zajęć i udostępniane poprzez serwis WWW.
W polu "Host name:" wpisujemy nazwę serwera wydziałowego: orion.fis.agh.edu.pl. Pozostałe pola pozostawiamy wolne. Na rys.4 przedstawiono
zrealizowane zadanie. Na koniec zapisujemy konfigurację (rys.5).
Rys.4 Program WinSCP - konfiguracja dla serwera Orion.Rys.5 Program WinSCP - zapisana konfiguracja w programie.
Łącząc się pierwszy raz z serwerem akceptujemy certyfikat serwera, który zapisujemy lokalnie. Rys.6 przedstawia realizowane potwierdzenie.
Na kolejnym rys.7 przedstawiono katalog na serwerze zdalnym oraz w środowisku lokalnym.
Rys.6 Program WinSCP - akceptacja certyfikatu serwera Orion.Rys.7 Katalogi na serwerze zdalnym i środowisku lokalnym.
Na serwerze zdalnym mamy przygotowany katalog public.www w którym umieszczamy dokumenty, które
są udostępniane w serwisie WWW. Adres URL do strony wydziałowej na serwerze Orion jest następujący: http://orion.fis.agh.edu.pl/~n2nazwisko/.
Przenosimy utworzony plik test.html do katalogu public.www na serwerze zdalnym
i sprawdzamy jego dostępność pod adresem: http://orion.fis.agh.edu.pl/~n2nazwisko/test.html.
Walidacja strony http://orion.fis.agh.edu.pl/~n2nazwisko/test.html w serwisie
http://validator.w3.org/.
Poprawne wyświetlenie polskich liter zgodnie z standardem kodowania UTF-8 dla plikó pobieranych z serwera Orion wymaga umieszczenia pliku .htaccess w katalogu
public.www z zawartością przedstawioną poniżej.
<!doctype html>
<html lang="pl">
<head>
<meta charset="UTF-8">
<title>Skrypt 1</title>
</head>
<body>
<p>To jest pierwszy skrypt.</p>
<p>ąęśćźżńłó ĄĆĆŹŻĘŁŃÓ</p>
</body>
</html>
Elementy HTML umożliwiające wprowadzenie podstawowego tekstu
<h1> Tytył przedmiotu </h1>
<h2> Tytył zajęć </h2>
<p> Opis zajęć </p>
<!-- lista numerowana -->
<ol>
<li> Pozycja pierwsza </li>
<li> Pozycja druga </li>
</ol>
<!-- lista nienumerowana -->
<ul>
<li> Pozycja pierwsza </li>
<li> Pozycja druga </li>
</ul>
<!-- lista definiowana -->
<dl>
<dt> Pozycja pierwsza </dt>
<dd> Opis </dd>
<dt> Pozycja druga </dt>
<dd> Opis </dd>
</dl>
Elementy <h1>, <h2>, <h3>, ... , <h6> wykorzystujmy do tworzenia
nagłówków w dokumentach.
Element <p> tworzy paragraf wewnątrz dokumentu.
Element <br /> wykorzystujemy do przejścia do nowej linii wewnątrz paragrafu.
Tworzenie list wewnątrz dokumentów:
lista nieuporządkowana <ul> i <li>,
lista uporządkowana <ol>, <ul> i <li>,
lista definiowana <dl>, <dd> i <dt>
Przykładowe wykorzystanie powyższych elementów przedstawia skrypt lab1_2.html.
<!DOCTYPE HTML >
<html>
<head>
<meta charset="UTF-8">
<title>Skrypt 2</title>
</head>
<body>
<h1>Podyplomowy kurs dla nauczycieli</h1>
<h2>Techniki Internetowe </h2>
<p> W ramach zajęć przedstawione zostaną języki umożliwiające prezentację treści w przeglądarce oraz technologie wspierające statyczne, dynamiczne i aktywne serwisy.</p>
<p>Serwisem statycznym nazywamy implementację technologii WWW w której wykorzystujemy tylko pliki zawierające tekst przygotowany w języku HTML czy XML.
<br/>
Serwisem dynamicznym nazywamy implementację technologii WWW w której wykorzystujemy na serwerze WWW skrypty tworzące treść na żądanie klienta.
<br />
Serwisem aktywnym nazywamy implementację serwisu WWW w której użytkownik otrzymuje możliwość modyfikacji zawartość strony po stronie klienta (w przeglądarce).</p>
<h2>Dynamiczny serwis WWW</h2>
<p>W ramach serwisu dynamicznego wykorzystujemy języki skryptowe lub bardziej rozbudowane technologie takie jak JavaEE lub technologia ASP.NET.</p>
<p>Języki skryptowe wykorzystywane w dynamicznych serwisach.</p>
<ul>
<li>Język perl.</li>
<li>Język python.</li>
<li>Język php.</li>
</ul>
<p>Obecnie używamy następujące wersje języka HTML do prezentacji treści w serwisach WWW.</p>
<ol>
<li>HTML 4.01 - rekomendacja W3C</li>
<li>XHTML 1.1 - rekomendacja W3C</li>
<li>HTML 5 - kandydat do rekomendacji</li>
</ol>
<dl>
<p>Zajecia z języka HTML5.</p>
<dt>Język html</dt>
<dd><ul>
<li>Opis dokumentu html5 i xhtml 1.1 - dyrektywa doctype</li>
<li>Sprawdzanie poprawności stron www - walidacja dokumentu</li>
<li>Elementy blokowe, liniowe i listy</li>
<li>Odsyłacze</li>
</ul></dd>
<dt>Arkusze styli CSS</dt>
<dd><ul>
<li>Arkusze styli CSS - wstępne informacje</li>
<li>Sprawdzanie poprawności styli CSS - walidacja dokumentu</li>
<li>Formatowanie elementów blokowych, liniowych i listy</li>
<li>Wykorzystanie znaczników <table> i <div> do tworzenia szablonów stron www</li>
</ul></dd>
</dl>
</body>
</html>
Tworzenie tabeli w HTML
<table>
<thead>
<tr><th> Lp </th><th> Imie </th><th> Nazwisko </th></tr>
</thead>
<tbody>
<tr><td> 1. </td><td> Adam </td><td> Abacki </td></tr>
<tr><td> 2. </td><td> Bogdan </td><td> Cabacki </td></tr>
</tbody>
<tfoot>
<tr><td colspan="3" > 2 osoby </td></tr>
</tfoot>
</table>
Tabelę w dokumencie html budujemy z pomocą elementów tworzących tabelę,
poszczególne wiersze tabeli i kolumny. Mamy też do dyspozycji elementy
formatujące kulumny nagłówka tabeli oraz dodatkowo elementy formatujące wiersze
należące do nagłówka, stopki i części głównej tabeli.
Tabelę tworzymy z pomocą elementu <table>.
Rekordy wewnątrz tabeli budowane są z wykorzystaniem elementów <tr>.
Kolumny wewnątrz rekordu tworzymy z wykorzystaniem elemetu <td>.
Kolumny wewnątrz wiersza nagłówkowego można utworzyć z pomocą elementu <th> (inne formatowanie).
Tworząc tabelę można wykorzystać dodatkowo elementy <tbody>, <thead> i <tfoot>,
które umożliwiają grupowanie rekordów w bloki (nagłówkowe, centralne i należące do podsumowania).
Skrypt (lab1_3a.html) zawiera prosty przykład tabeli.
<!DOCTYPE HTML >
<html>
<head>
<meta charset="UTF-8">
<title>Skrypt 3b</title>
</head>
<body>
<p>Liczba osób i projektów realizowanych w oddziałach firmy.</p>
<table>
<thead>
<tr><th>Oddział</th><th>Liczba osób</th><th>Liczba projektów</th></tr>
</thead>
<tbody>
<tr><td>Kraków</td><td>15</td><td>3</td></tr>
<tr><td>Warszawa</td><td>35</td><td>7</td></tr>
<tr><td>Gdańsk</td><td>20</td><td>5</td></tr>
<tr><td>Rzeszów</td><td>10</td><td>2</td></tr>
</tbody>
<tfoot>
<tr><td>Suma</td><td>80</td><td>17</td></tr>
</tfoot>
</table>
</body>
</html>
Dodatkowe elementy formatujące tekst w ramach stron WWW
Element <fieldset> służy do grupowanie elementów czy kontrolek formularzy pod wspólną nazwą.
Nazwę tę określa pierwszy element <legend> będący dzieckiem elementu <fieldset>.
Element <span> wykorzystujemy do grupowania elementów typu inline (np. słów w tekście albo obrazków),
najczęściej celem przypisania im określonego stylu.
Element <pre> służy do wyświetlenia bloku tekstu z zachowaniem jego oryginalnego formatowania,
czyli z zachowaniem formatowania wykonanego za pomocą spacji i znaków przejścia do nowej linii. Dodatkowo
tekst umieszczony wewnątrz elementu wyświetlany jest czcionką o stałej szerokości znaków.
Elementy <sup> i <sub> umożliwiają tworzenie indeksów górnych i dolnych.
<!DOCTYPE HTML >
<html>
<head>
<meta charset="UTF-8">
<title>Skrypt 4</title>
</head>
<body>
<p> Poniżej przedstawiono postać wielomianu w drugiej potędze. </p>
<fieldset>
<legend>Równanie 1</legend>
<p>y = a * x<sup>2</sup> + b * x + c </p>
</fieldset>
<p>W ramach dokumentu powyższe równanie należy zakodować w języku <span>HTML</span> zgodnie z poniższym wzorem.<p>
<pre>
<fieldset>
<legend>Równanie 1</legend>
<p>y = a * x<sup>2</sup> + b * x + c </p>
</fieldset>
</pre>
<p>Kod programu wyświetlającego ustawienia konfiguracyjne modułu php na serwerze php.</p>
<pre>
<?php
phpinfo();
?>
</pre>
</body>
</html>
Nawigacja w dokumentach HTML
Do realiacji nawigacji pomiędzy stronami wykorzystujemy element <a> z atrybutem href.
W ramach zadania utworzymy plik, który będzia zawierał listęwszystkich dokumentów opracowanych na zajęciach.